OTOMOBİL TERİMLERİ 2

Admin Mesaj Sayısı : 138 Kayıt tarihi : 03/02/07

OTOMOBİL TERİMLERİ

HP - PS - BG
(DIN - SAE)
Bütün bu kısaltmalar aslında aynı şeyi temsil ediyor, yani beygir gücünü. HP, İngilizce'deki Horse Power'ın kısaltması (BHP de kullanılıyor), PS, Almanca'daki Pferde Starke'nin kısaltması ve BG de Türkçe'deki Beygir Gücü'nün kısaltması. Türkçe bir metinde BG olarak gösterilmemesi okura metni hazırlayanların Türkçe bilmediğini ya da bazı terimlerin Türkçesini aramaya üşendiğini gösterir. Beygir gücü Avrupa ülkelerinde daha DIN (Alman Standardı) normuna göre veriliyor. İngiliz BHP ile Alman DIN normuna göre PS (beygir gücü) arasında "1bhp = 1,013872 hp DIN" olarak belirtebileceğimiz bir farklılık bulunuyor. Amerika'da ise SAE normu kullanılıyor. SAE normu motor dinamo, hava filtresi vb. olmadan doğrudan dinamoya bağlandığında elde edilen güçtür. DIN normuna göre ölçülmüş beygir gücü daha düşük çıkar. Örneğin yaklaşık 100 beygir/SAE olarak belirtilen aracın gücü 90 beygir/DIN civarındadır. Türkiye'de bir ara bazı şirketler motor güçlerini SAE olarak belirtiyordu. Bunun tüketiciyi yanıltıcı bir davranış olduğunu düşünüyoruz. Tüketicinin farklı marka araçları karşılaştırabilmesi için verilen değerlerin aynı standarda göre olması gerekir. Beygir gücüyle ilgili standartların ülkeden ülkeye farklılık göstermesi nedeniyle metrik sistemin kullanılması yaygınlaşmaya başladı ve AB ülkelerinde artık otomobillerin güçleri Watt cinsinden veriliyor. Avrupa'da 1 metrik beygir gücü = 735.499 Watt olarak kabul ediliyor. ABD ve İngiltere'deki 1 beygir gücü ise 746.6999 Watt olarak kabul ediliyor. Buna göre Avrupa'da 100 kW olarak belirtilen bir aracın gücü 136 BG'ye karşılık geliyor.

PANİK FREN (ANİ FREN)
Panik Fren deyimi, "Bir aptal kuyuya taş atmış, kırk akıllı çıkaramamış" sözüne güzel bir örnektir. Bu yanlış nitelemeyi birisi ortaya attı ve bir süre sonra diğerleri de bunu benimsedi. Şimdi artık otomobil dergilerimizde bu deyimi sıkça görüyoruz. Ani fren anlamında kullanılıyor. Ani fren demek varken buna ne gerek vardı ya da neden böyle dendi, üzerinde düşünmek gerekir. Herhalde daha çarpıcı olduğu düşünüldü. Doğrusu panik kelimesinin frenlemeyi nitelemekte kullanılması pek doğru bir şey değil. Paniğe kapılmak demek ya gereksiz ya da yanlış yere korkuya kapılmak demek. Burada anlatılmak istenen beklenmedik bir anda karşılaşılan durum nedeniyle frene çok basmak. Ani fren sözü zaten bunu karşılıyor. Bu nedenle, panik fren dendiğinde Türkçe'yi doğru konuşan ve doğru anlayan insanlar tarafından gereksiz bir korkuya kapılarak frene basmak ya da yanlış bir şekilde frene basmak gibi anlaşılabilir. Paniğe kapıldığında insan yanlış bir şey yapar, örneğin acemi sürücüler karşısına bir şey çıktığında paniğe kapılarak fren yerine gaza basabiliyor. Yani yapmaması gereken bir şeyi yapıyor. Arabadergisi.com'da böyle uyduruk laflar görmeyeceksiniz.

FRENLEME (FRENAJ)
Fren kelimesi diğer birçok otomotiv terimi gibi Fransızca'dan Türkçe'ye geçmiş terimlerden biri. Türkçe'nin kurallarına uygun olarak "Fren"den "Frenleme" kelimesi türetilmiş ve yıllardan beri kullanılıyor. "Frenaj" lafını ortaya atan kişinin Fransızca bilgisinin ne olduğu çok önemli değil ama Türkçe bilmediği ya da Türkçe'yi özenli kullanmadığı kesin. Anlaşılan çevirmenin birinin aklına frenleme gelmemiş o da "frenaj" demiş.

AKSELERASYON (HIZLANMA)
Eskilerin ivmelenme dediği, bugünkü dilde ise hızlanma olarak kullandığımız terimin yabancı dilden Türkçe'ye uydurulmuş hali. Bir arabanın hızlanmasından söz ederken "akseleresi iyi" gibi Türkçe'ye özen gösterenlere saç baş yoldurtan kullanımları (!) da vardır.

IMMOBILIZER (MOTOR KİLİDİ)
(Elektronik) Motor kilidi. Anahtar çıkarıldıktan sonra motorun elektronik olarak kilitlenmesini sağlayan sistem. Ancak aracın kendi anahtarı sokularak belli bir elektronik şifre gönderildikten sonra motorun tekrar çalışmasına izin verir. İngilizcesi aynen çevrilirse hareketsizleştirici demek. Yeni bir terim olduğu için Türkçesi henüz oturmadı. Şifreli kontak anahtarı diyenler de var.

BAKIMSIZ AKÜ (BAKIM GEREKTİRMEYEN AKÜ)
İngilizce'deki "maintenance-free" terimini dilimize "bakımsız" diye çevrilip koca koca firmaların kataloglarına da böyle basılıyor. Bakımı olmayan, yani bakım gerektirmeyen akü yerine "bakımsız akü" denildiğinde insan akünün üstü başı dağınık ya da makyajsız mı diye düşünüyor.

DİNGİL MESAFESİ (DİNGİL ARALIĞI, AÇIKLIĞI) (WHEELBASE)
Ön tekerleklerin merkezi ile arka tekerleklerin merkezi arasındaki uzaklık. Aynı dingildeki iki tekerleğin merkezleri arasındaki uzaklık olan dingil genişliği ile karıştırılmamalıdır. Dingil mesafesi ne kadar büyük olursa kabinde yolculara o kadar geniş alan kalır. Ayrıca büyük dingil mesafesi aracın dengesini ve sürüş özelliklerini de olumlu etkiler.

INTERCOOLER
(ARA SOĞUTUCU)
Ara soğutucu. Turbo motorlarda havanın soğutulması için kullanılan ek soğutucu. Hava soğukken molekülleri daha küçük olduğu için silindire verilen hava soğuk olduğunda silindirin içine daha fazla hava (oksijen) sığabilir ve bu şekilde daha iyi yanma sağlanır ve daha fazla güç elde edilir.

CRUISE CONTROL (HIZ SABİTLEYİCİ)
Araçları belli bir hızda tutan ve sürücünün ayağını gazdan çekmesine olanak tanıyan bir sistem. Araç istenilen hıza geldiğinde sürücü bir düğmeye basar ve sonra ayağını gazdan geçer. Sürücü tekrar gaza ya da frene bastığında sistem devreden çıkar.